Translate

Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2019

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΛΕΝΗΣ ΔΡΑΚΑΤΟΥ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ  ΕΛΕΝΗΣ ΔΡΑΚΑΤΟΥ
1913-

ΑΠΟ ΕΞΑΝΘΕΙΑ ΤΟ 1999 ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ

Ο πατέρας μου ήτανε ο Βαγγέλης ο Γράψας που έπαιζε λαούτο, επίσης μάθαινε και χορό στις συγγένισσες αλλά και άλλες κοπέλες μέσα στο χωριό.
ΕΡ.: Το μπαρμπούνι το χορεύανε;
ΑΠ.: Το μπαρμπούνι είναι νεώτερος χορός,
 ένας Χόρτης δάσκαλος το είχε μάθει στα παιδιά στα Χορτάτα κι από αυτούς είδαμε κι εμείς μερικοί στην Εξάνθεια και το χορεύαμε.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΦΑΤΟΥΡΟΥ ΛΥΓΚΟΥ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΦΑΤΟΥΡΟΥ ΛΥΓΚΟΥ

1908-2009

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΓΗΡΟ ΤΟ 2000 ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ

...Το πανηγύρι της Ευγήρου είχε τρεις ζυγιές με όργανα.
Παίζαμε στα μαγαζιά και μας κέρναγαν γλυκά.
Ο πατέρας μου έπαιζε ζουρνά.
Πούθενε τόνε κονόμησε δεν ξέρω.
Τώρα δεν τον έχω.
Ο πατέρας μου λεγόντανε Σπύρος Φατούρος ή Λύγκος.
 Έκανε και το χασάπη στη Βασιλική.
 Είχε κομπανία με τον Τσεκούρα.


...Ζουρνά έπαιζα μέχρι το 1950 περίπου.
Άλλοι ζουρναδόροι εδώ ήτανε οι:
Κώστας Φατούρος Σταθέλος που έπαιζε και άργανο και λαούτο,
ο Σπύρος Αντωνίου Φατούρος ή Γιωργαλάκης ή Γεωργούτσος.

Πιο παλιός ζουρναδόρος ήτανε ο Στάθης Γρηγορίου Φατούρος ή Ρίτζος ή Τσεκούρας.

Άργανο και λίγο ζουρνά  έπαιζε ο Χρήστος Φατούρος ή Καριόλος.
Όλοι αυτοί τραγουδούσαν κιόλας.

Εγώ έπαιζα μόνο με το δεξί χέρι ζουρνά κι εκεί που φύλαγα το κοπάδι σιγά-σιγά έμαθα και το Ζουρνά.

Άλλοι που παίζανε εδώ καλή φλογέρα ήτανε κι ο Νιόνιος ο Δελλαπόρτας που τραγούδαγε καλά.

Κάποτε πήγα στο Μεγανήσι με το Σταθέλο και το Φλίππο τον Αργυρό άργανο.
Χορεύανε 35 Μεγανησιώτισσες.
Μεροκάματο καλό.
Στο Μεγανήσι πετάγανε τα πιο πολλά λεφτά.
Τα περισσότερα λεφτά τα έβγαλα στην Έυγηρο στο γάμο του Περικλή του Σπύρου Φατούρου-Γεωργαλάκη.
Ένα μεγάλο σακούλι με λεφτά.

Αλλά τι τα θέλεις; Μπεγλερέτσες ήτανε. Εκατομμύρια πολλά αλλά χωρίς αντίκρισμα.
Στο Κατωχώρι δεν πήγα ποτέ γιατί ήτανε ο Αρίκας κλαρίνο.

....Είχα κι έναν αδερφό τον Κώστα Φατούρο Λύγκο που έπαιζε βιολί καλό. Γεννήθηκε γύρω στο 1885.
Πήγε στην Αυστραλία γύρω στο 1930.
Το 1940 μόλις μου 'κανε εμένα τα χαρτιά να πάω κι εγώ στην Αυστραλία, πέθανε.
Στην Αυστραλία έπαιζε σε κομπανίες.
Είχε υπηρετήσει στους Ευζώνους μαζί με τον Αντώνη Διαμαντή από την Έυγηρο.
Υπήρχε και στο Μαραντοχώρι παλιά ζυγιά ζουρναδόρων και με το Στάμο Καρκαδόρο και το Γιάννη τον Πιτσίνη.
Καλύτερο ζουρνά έπαιζα εγώ, μετά ο Σπυρούτσος και μετά ο Σταθέλος.


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΙΧΑΛΗ ΖΑΜΠΕΛΗ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΒΒΑΔΙΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΙΧΑΛΗ ΖΑΜΠΕΛΗ 1911-2011
ΚΑΙ  ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΒΒΑΔΙΑ 1923-  ,

ΜΑΡΑΝΤΟΧΩΡΙ 2000 ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ


...Παλιοί Μαραντοχωρίτες οργανοπαίκτες ήτανε:
Στο ζουρνά οι Σπύρος Φατούρος του Κωνσταντίνου,
Γιάννης Σκληρός-Πιτσίνης, και
Στάμος Σκληρός ή Καργαδόρος.
Φλογέρα πολύ καλή ο Θανάσης Σκληρός ή Κολοσούσης.
Στο κλαρίνο ο Κωνσταντίνος Φατούρος ή Χούζας.
Βιολί ο Βαγγέλης Κονιδάρης ή Μπούρας.
Λαούτο ο Σπύρος Δουκατάς ή Παπόρης.
Άργανο ο Σπύρος Κονιδάρης.
Καλοί τραγουδιστές ήτανε:
 ο Γιώργος Καββαδίας που χόρευε και καλά,
 ο Καββαδίας Σπύρος,
η Μαριάννα Δουκατά και η Αικατερίνη Φατούρου.


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΟΦΡΩΝΗ ΚΟΨΙΔΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΟΦΡΩΝΗ ΚΟΨΙΔΑ 1924-2011

ΑΠΟ ΚΑΡΥΑ ΤΟ 2000 ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ

...ο Σταύρος Κατωπόδης που έπαιζε λαούτο μου είπε ότι σκοτώσανε το Μπαμπαρέλο.
Ήτανε απίθανος χορευτής.
Εγώ είχα χορέψει μαζί του.
Έβαζε ποτήρι στο κεφάλι δάγκαε τραπέζι με ποτήρια και χόρευε πήγαινε στο τόπο, όπως έπαιζαν τα όργανα...

Εμείς όταν είμαστε μικρά πηγαίναμε στον Καμπιλαύκο στη Καρυά με μια δραχμή τη βραδυά και μας μάθαινε όργανα.
 Ήτανε κι ο Σπύρος ο Φόγιος, ο Σπύρος ο Κατωπόδης, ο Λευτέρης ο Κακλαμάνης.
Καμιά τριανταριά μαθητές.
Όποιοι δεν είχανε να του πληρώσουνε τη δραχμή πηγαίνανε και καλύπτανε το χρέος τους με το σκάψιμο του αμπελιού του.
Για όλα υπήρχε λύση...
Ο Γράντζας πήγε στους Συβριώτες γύρω στο 1955 στη Θεσσαλονίκη και χορέψανε στην έκθεση...
Ο Τζούμας έμαθε κλαρίνο από το Θανάση το Βλάχο.
Ο Μπακόλας έμαθε βιολί από το Τζέμο.


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΒΛΑΧΟΥ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΒΛΑΧΟΥ-ΤΡΊΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΘΑΝΑΣΗ ΒΛΑΧΟΥ-1918-2010,

ΑΠΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ

...ο Θανάσης Βλάχος 1900-1959 ήτανε κληρωτός το 1920.
Είχε αδέρφια το Βασίλη, Αριστή, Βαγγέλω, Γεωργία και Μαριώ.
Πατέρας του ήτανε ο Σωκράτης που πέθανε το 1942.
Έπαιζε κλαρίνο κι αυτός.

Είχε κι ένα αδερφό το Μιλτιάδη.

Κλαρίνο ο Θανάσης έμαθε από το πατέρα του αλλά μετά που γύρισε από το στρατό είχε γίνει πολύ καλός.

Η πρώτη του γυναίκα ήταν από τη Λευκάδα.
Σε κάποιο πανηγύρι στον Αστακό τον εγκατέλειψε με ένα πλούσιο.
Αυτός την έδερνε συνέχεια.
Αλλά κι ο πεθερός της ο καινούριος τον έκανε απόπαιδο το γιό του για αυτή την ενέργεια που έκανε.
Έκανε παιδιά το Βασίλη το Βλάχο που ζει στον Αστακό και τη Λάμπρω Κορφιάτη πεθερά του Παναγιώτη Σκληρού Μίκυ.

Με τη δεύτερη γυναίκα του την Αναστασία που ήτανε από τον Αλέξανδρο έκανε ένα παιδί το Σωκράτη που ζει στο Καναδά.
Αυτή πέθανε το 1943 πάνω στους εννιά μήνες, παντρεύτηκε αφού είχε κάμει το παιδί, πέθανε από επιλόχειο πυρετό. Έσπασε η αιμορραγία κι εννιά μέρες μετά τη γέννα πέθανε.

Εγώ είμαι η τρίτη παντρειά κι έχουμε τρία παιδιά.
Τον Ευγένιο που ζει στον Καναδά, το Θωμά και τη Ζωή.
Είχε αδερφό στην Αμερική τον Αριστή που δεν είχε κάμει οικονομική προκοπή. Ήρθε λοιπόν το 1949 απο την Αμερική ο Βασίλης ο Δουβίτσας.
Ειδοποίησε να πάνε σπίτι του ο Θανάσης η Γιωργίτσα και ο Βασίλης.
Τους έστειλε μερικά δολάρια κι αυτοί τα χάσανε γιατί τον θεωρούσανε πεθαμένο.
Ντρεπόντανε να επικοινωνήσει μαζί τους γιατί δεν είχε κάνει κάποια προκοπή. Μετά από λίγα χρόνια μάθανε ότι πέθανε και καμιά βδομάδα μετά πέθανε κι ο Θανάσης.
Ο Θανάσης έπαιζε σε όλο το Ξηρόμερο.
Τα πρώτα χρόνια που ξεκίνησε έβγαζε πολλά λεφτά αλλά μετά αρχίσανε να λιγοστεύουνε...

...Ήταν ένας γέρος εδώ τότε ο Σωτήρης που έπαιζε άργανο παλιά, και είχε ένα γιό στην Αμερική που πέθανε αλλά δεν του το'πανε.
Έπαιζε λοιπόν ο Θανάσης το Πάσχα τσάμικο με τα τρία πάσα.
Το χόρευε με το μπαστούνι.
Ένας ανιψιός του ο Κώστας έκλαιγε.
Μετά το Πάσχα που του το 'πανε πεθάνανε από εγκεφαλικό και οι δύο.

...Ο Θανάσης σε βοήθαγε με το κλαρίνο. Σου τό 'φερνε εκεί που ήθελες για να μην το χάνεις...

Δεν ήθελε κανένα από τα παιδιά του να μάθει κλαρίνα.
Κόβουνε χρόνια ζωής αυτά. Φουσκώνανε τα πλεμόνια και κόβουνε χρόνια ζωής αυτά.
Αυτός δεν ήτανε πονηρός, έπαιζε μέχρι το τέλος το τραγούδι δεν ξαχρείαζε.

 ...Από τα παιδιά του η Γιωργία, η Μαριώ και ο Θανάσης τραγουδάγανε πολύ καλά. Τρυπάγανε το κεραμύδι.
Η Βαγγελούλα η Μπαλάσκενα τραγούδαγε πολύ καλα...

Λαούτο έπαιζε ο Χρήστος Βρεττός Βερεστώντας, Χρήστος Βρεττός Βρυώνης.
Βιολί έπαιζε ο Παναής Σούνδιας Μέτωρας.
Κλαρίνο ο Στάθης Σούνδιας Μέτωρας.
Άργανο ο Σωτήρης Κολυβάς....
Παλιό τραγούδι που λέγαμε εδώ στον Αλέξαντρο:

"κυνηγός που κυνηγούσε
μέσ'τα δάση μια φορά,
έτυχε να συναντήσει
μια μικρή καλογριά...."


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΒΒΑΔΑ ΤΣΙΝΚΟΥ


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΒΒΑΔΑ ΤΣΙΝΚΟΥ
1925-
 ΚΑΤΩΧΩΡΙ  2000 ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ

...Παραμονές των φώτων το 1961 άνοιξα το μπακάλικο στο Κατωχώρι.
Είχα ορχήστρα το Γιάννη τον Αρίκα στα εγκαίνια και γίνονταν γλέντι τρικούβερτο.
Εκείνη την ώρα κάποιος φέρνει τα νέα.
Πνίγηκε ο Μαλέντζης (Κώστας Πάλμος) με το καΐκι.
Αμέσως διέλυσαν όλα.


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΑΘΗ ΚΑΤΩΠΟΔΗ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΑΘΗ ΚΑΤΩΠΟΔΗ

 ΒΟΥΡΝΙΚΑΣ  1996 ΣΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ

...Στα χρόνια της Αγγλοκρατίας η οικογένεια μου έκανε πολλά λεφτά από το κοντραμπάντο μπαρουτιού.
Βγάζανε τα κουτσουμπέλια από τα αμπέλια τα απανθρακώνανε σε ειδικά καμίνια που σώζονται ακόμη στα χωράφια μας.
Στη συνέχεια τα τρίβαμε σε νερόμυλους της περιοχής που τα λιθάρια τους είχανε ειδικές ελικώσεις μεγάλες.
Έτσι βγάζανε το κάρβουνο.
Αυτό το ανακατεύανε σε ειδική χαρμανιέρα με θειάφι, νιτρικό κάλι και μπουανώ.
Το μπουανώ το δημιουργούσαν από κοτσιλιές περιστεριών.
Τις άλλες δύο ουσίες τις εισήγαγαν.
Οι μπαρουτόμυλοι της Δημητσάνας δεν έφταναν να καλύψουν τις ανάγκες της επανάστασης.
Οι Άγγλοι από την άλλη μεριά το ενθάρρυναν το κοντραμπάντο γιατί εμπορευόνταν τις πρώτες ύλες.
Κάποτε κάλεσαν το Ζαμπέλη να απολογηθεί γιατί σε κάποιο μονόξυλο που πέρναγε απέναντι στη Περατιά βρέθηκαν ίχνη από μπαρούτι.
Στη πραγματικότητα όμως δεν δίωκαν τους Λευκαδίτες.

Ο πρόγονος μου λοιπόν αυτός που έφτιαχνε τα καμίνια με τα κουτσουμπέλια λέγονταν Καραγιάννης στο παρατσούκλι.
Φορούσε μαντήλι και μπότες Εγγλέζικες στα πόδια με σπιρούνια.
'Ητανε πολύ λεβέντης, τους πέρναγε όλους σε αγώνες που γίνονταν τότε στο σάλτο και το λιθάρι.
Στη  πλατεία της Παναγίας που γίνονταν το πανηγύρι εδώ στο χωριό, βάζανε άλογα στη σειρά και πηδάγανε από πάνω.
Αυτός πήδαγε πάνω από τρία άλογα.
Επίσης έριχναν και λιθάρι κάνανε σκοποβολή και προσπαθούσανε να σαλτήσουνε πάνω σε άλογο που κάλπαζε και να παραμείνουνε πάνω χωρίς να πέσουνε..

...Στο Βουρνικά στις αρχές του αιώνα υπήρχε μεγάλη έξαρση της πουτανιάς και μοιχείας δεν είναι τυχαία τα στιχάκια δύο τραγουδιών

το πρώτο λέει
"στον Άι Πέτρο τ' άργανα στο Σύβρο οι ζουρνάδες, σ'αυτό το δόλιο Βουρνικά χορεύουν οι πουτάνες"

το δεύτερο λέει
" καλό χωρίο μα είναι όλοι κερατάδες"

...η καταγωγή μας ήτανε από το Μεγανήσι.
Ένας παπάς Μεγανησιώτης που έφυγε μετά από επιδρομή πειρατών και πέρασε στον Πόρο υπήρξε πρόγονος μας.
Ο γιός του έγινε ένορκος και υπηρετούσε στο Σύβρο στο Μαγιστράτο που είχε το δικαστήριο.
Εκεί λοιπόν τον είδε μια Βουρνικιώτισα αρχόντισσα, Θεοτόκη το επίθετο Γεωργούτσαινα το παρατσούκλι.
-Εγώ αυτόν θέλω πατέρα τον καλαμαρά. Δεν θέλω από το αρχοντολόι του Σύβρου άντρα.

Έτσι δημιουργήθηκε το σόι των Κατωποδαίων στο Βουρνικά γύρω στο 1800 κι αναπτύχθηκε πολύ γιατί είχε πολλά λεφτά η κληρονομιά του Θεοτόκη.
Λένε μάλιστα και το εξής κωμικό.
Στο γάμο της επειδή ήτανε μεγάλη τεμπέλα της είπανε το δίστιχο

"πέντε μήνες πέντε αδράχτια, πότε τ' άγνεσε η κουράφτρα;"

δηλαδή πότε πρόφτασε και το έφτιαξε, τάχα με θαυμασμό, τη στιγμή που μια νοικοκυρά κάνει την ίδια δουλειά σε δυο τρείς μέρες...